Als DJ-leraar hoor ik regelmatig nummers voorbij komen waarbij de scheldwoorden je om de oren vliegen, vooral bij rapnummers. Kinderen zijn er gek op, terwijl ouders er weinig van snappen. Moeten ze er wel naar luisteren?
Ik stuitte laatst op een leuke column van Sylvia Witteman, die ze schreef over de muziek die haar zoon luistert. Tijdens een autorit zei de vader van haar zoon tegen hem: “zeg jongen, laat jij je vader nu maar eens horen wat voor muziek jij luistert de laatste tijd.”
Al snel vlogen de Amerikaanse geslachtsdelen, drugs en scheldwoorden hem om de oren. Ook in Nederlandse teksten zit een hoop waar je als ouder vaak maar weinig van snapt. Er is, zoals Witteman concludeerde, vaak geen woord Frans bij.
‘Nou, luister, pap, dit is Josylvio: SHI GEKKE OSSO VOL MET DOEKOE WORDT GEKINKELD MAN/ LIJPE LOESOE BIJ EEN SKOTOE ACHTERVOLGING/ WELLOE DIPLOMA IK HEB MDMA. Snap je, pap? Doekoe is geld, osso is huis, skotoe is politie…’.
Ook in de DJ-lessen komt dit soort muziek regelmatig langs. Ik denk dat weinig kinderen weten waar rapmuziek vandaan komt. Maar dat het populair is, is een feit. Laatst was een leerling zo slim om een net geleerd DJ-trucje toe te passen op het woord K*T. Nét dat ene woordje, constant op repeat...en een lol dat hij had!
Ik zal eerlijk zijn, in het begin vond ik het lastig om dit soort nummers op de playlist voor mijn lessen te zetten. En ik heb ook mijn grenzen, zeker omdat ik veel met jonge kinderen werk. Tegelijkertijd is dit de muziek die in de Top 40 staat. De muziek die ze de hele dag kunnen luisteren. Ze vragen er zelfs om in de lessen.
Los van het feit dat die teksten soms écht ver gaan, zitten de nummers productioneel goed in elkaar, anders halen ze de Top 40 ook niet. Er is muzikaal gezien weinig op af te dingen en veel over te vertellen en van te leren. De ritmes, de beats. De oorsprong van de muziek.
Zo zou de oorsprong van rapmuziek bij West-Afrikaanse dichters en muzikanten liggen, die al rijmend langs dorpen trokken om over tradities te vertellen. Ook tijdens de slavernij speelde het mondeling overdragen van de geschiedenis een belangrijke rol.
De Hiphop- en rapcultuur zoals wij die kennen ontstond in de jaren 60 in New York. In de wijk de Bronx, die werd geteisterd door misdaad, bendes en drugs. Rap gaf de jongeren uit achterstandswijken de kans om zichzelf te laten horen. Ze rapten over feesten, seks en poetsten hun eigen ego op. Deze onderwerpen zijn onderdeel van de rapcultuur geworden.
De hit The Message van Grandmaster Flash and the Furious Five liet echter ook zien dat je via rap en Hiphop misstanden zoals armoede aan de kaak kon stellen. Het is een traditie die je nu nog ziet. Op Netflix vind je trouwens The Get Down, een leuke serie over de Hiphop-cultuur in de jaren 70.
Die grove taal in muziek is dus al lang geleden ontstaan en diende in sommige gevallen ook een functie. Dat praat het zeker niet altijd goed, ook omdat er in Nederland meestal weinig wordt weggebliept. Maar is het erg dat je kind ernaar luistert?
Volgens opvoeddeskundige Krista Okma valt dat wel mee: 'Ga er gewoon een keer naast zitten als YouTube aanstaat en begin een een gesprek.' Mijn ervaring is in elk geval dat kinderen zelf vaak ook wel beseffen dat sommige teksten op het randje van de beschaving bungelen.
Daarbij kon mijn generatie (en wellicht die van jullie?) er ook wat van! Herinner je je ‘My Pony’ nog? (ongetwijfeld…). Of My Neck My back en die grote hit van The Outhere Brothers….Need I go on? Onze ouders zullen zich af en toe ook wel achter de oren hebben gekrabd.
Linda
